To był maj, RPP stopy cięła
Makrokompas Maj 2025 - nasze prognozy makroekonomiczne, zapowiedź odczytów miesięcznych danych oraz przewidywany scenariusz wydarzeń na rynkach finansowych
Tę publikację, wraz z tabelą z prognozami, można też przeczytać jako pdf: otwórz
Nasze szczegółowe prognozy można pobrać w formie pliku Excel: pobierz
Scenariusz makro
Wzrost gospodarczy
Aktywność ekonomiczna w I kwartale rozczarowała. Na podstawie danych miesięcznych możemy szacować, że wzrost gospodarczy wyniósł 3,2% r/r, poniżej naszych pierwotnych oczekiwań. O ile mechanika naszego scenariusza (stabilizacja dynamiki konsumpcji, przyspieszenie eksportu i inwestycji) wydaje się być nienaruszona, o tyle odbicie inwestycji przebiega jak dotąd wolniej od naszych oczekiwań. Tym niemniej, ten ubytek popytu może zostać nadrobiony w kolejnych kwartałach i nie rewidujemy naszych prognoz na cały rok.
Inflacja
Zgodnie z wcześniejszymi oczekiwaniami początek II kwartału przyniósł zejście z „płaskowyżu” i wyraźny, schodkowy spadek inflacji, w czym mocno pomógł efekt wysokiej bazy z roku ubiegłego (na cenach żywności). Z kolei z początkiem drugiego półrocza zaliczymy przez kolejne efekty bazowe (tym razem na nośnikach energii) tąpnięcie w dół do blisko 3,0% r/r. Na koniec 2025 r. inflacja może zejść nawet poniżej tego poziomu. „Lepka” inflacja bazowa (szczególnie w sektorze usług) dalej będzie jednak spowalniać proces dezinflacji. Na trwałe do celu inflacyjnego NBP wrócimy nie wcześniej niż w I połowie 2026 r.
Polityka fiskalna
W ubiegłym miesiącu napisaliśmy, że m.in. wobec ambitnych planów finansowych Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych polski deficyt general government (GG) zmierza w okolice 6% PKB w 2025 r. Nie myliliśmy się – zgodnie ze sprawozdaniem z wykonania tzw. planu budżetowo-strukturalnego, MF zakłada deficyt nominalny w wys. 6,3% PKB. Oznacza to lekką konsolidację (o 0,3 p. proc.), zgodną z ubiegłorocznymi deklaracjami MF (0,2 p. proc.). Ścieżka wydatków netto pozostaje zgodna z założeniami (19,2% skumulowanego wzrostu od 2023 r. wobec planowanych 19,6%): okazuje się zatem, że słabe wyniki sektora GG w latach 2024-25 są powiązane i wynikają z rozczarowującej dynamiki wpływów podatkowych w ub.r. Konsolidacja w tym roku nie będzie jednak zbyt dolegliwa: deficyt strukturalny pozostanie na ubiegłorocznym poziomie 6,2% PKB, co znaczy, że za niższy stosunek deficytu do PKB będzie odpowiadał w zasadzie wyłącznie szybszy wzrost gospodarczy. Prognoza całkowitego długu GG będzie natomiast obciążona niepewnością ze względu na olbrzymi rozstrzał prognoz tzw. dostosowań stanów i przepływów (0,2% PKB wg MF, 2,9% PKB wg KE); tym niemniej przekroczenie poziomu 60% nie powinno nastąpić przed 2026 r.
Polityka pieniężna
Prezes NBP porzucił jastrzębie nastawienie i zapowiedział cięcia stóp w maju i czerwcu o łącznie 100pb. Nie widzimy powodu by podważać jego słowa, zwłaszcza że uzyskał wsparcie werbalne od innych członków RPP. Widzimy natomiast ryzyko większej liczby cięć w dalszej części roku – choć nie jest to nasz scenariusz bazowy.
Scenariusz rynkowy
Ile zmienił Dzień Wyzwolenia?
Za nami bardzo burzliwy miesiąc, warto więc zrobić krok wstecz i ocenić, ile naprawdę zmieniło się od Dnia Wyzwolenia (2 kwietnia). Okazuje się, że główne indeksy giełdowe i krótkoterminowe stopy procentowe w USA wróciły do poziomów sprzed ogłoszenia ceł wzajemnych, podczas gdy długoterminowe stopy procentowe są wyższe (o ok. 20 pb) a dolar – słabszy (o ok. 4%). Pośrednio uwydatnia to zmianę korelacji między rentownościami amerykańskich papierów i dolarem, na którą zwracali uwagę komentatorzy. Pokazuje to również, że polityka celna zostawiła trwałe ślady i ma trwałe konsekwencje dla amerykańskich aktywów. W ich wycenach pojawiła się bowiem premia za ryzyko a inwestorzy po raz pierwszy od dłuższego czasu zaczęli serio rozważać dywersyfikację z dala od USA i kierunku innych rynków rozwiniętych.
Ostatnie tygodnie zagwarantowały też, że cmentarz „wielkich idei” jest pełny. Porozumienie z Mar-a-Lago, restrukturyzacja handlu światowego, eskalacja w celu deeskalacji, strategia przemysłowa, utrata statusu waluty rezerwowej przez dolara – w najlepszym przypadku mowa o daleko idących uogólnieniach, jeśli nie zwykłych fantazjach. W praktyce punkt docelowy jest niemal zawsze mirażem, ale sam kierunek ruchu – niekoniecznie. Stany Zjednoczone skończą z dużo wyższymi cłami niż w 2024 r. a rynki będą ostrożniej patrzeć na tamtejsze aktywa. Odnosimy jednak wrażenie, że rynki wciąż preferują spoglądanie przez różowe okulary i negatywne scenariusze (np. recesyjne) nie są preferowane przez inwestorów.
Najbliższe miesiące będą rozstrzygające nie tylko, jeśli chodzi o kształt polityki celnej i gospodarczej w USA, ale również w odniesieniu do jej konsekwencji. Wrażliwość rynków na dane z przełomu miesiąca (rynek pracy, ISMy) nie była przypadkiem. Wciąż wiemy za mało.
Wielki zakład rynku z NBP
Złoty od 2 kwietnia jest słabszy w stosunku do euro, ale mocniejszy w odniesieniu do dolara. Stopy procentowe są z kolei niższe, ale tutaj zadziałał czynnik krajowy w postaci skręcającego w gołębią stronę NBP. Ten gołębi skręt jest jednocześnie zaczynem dość dużej niezgody pomiędzy rynkiem a samym NBP. Aktualne wyceny rynkowe zakładają bowiem, że do końca roku stopy NBP spadną o 200 pb, blisko stopy postrzeganej powszechnie jako neutralna lub docelowa. RPP nie była gotowa, żeby zadeklarować aż takie złagodzenie polityki pieniężnej w tak krótkim czasie, ekonomiści generalnie również są wstrzemięźliwi.
To nie pierwszy raz, kiedy rynek zakłada się przeciwko NBP. Cały cykl podwyżek stóp z lat 2021-22 upływał pod znakiem niedoceniania jego skali przez prognozujących i samą Radę. Rynek z kolei konsekwentnie (i jak się okazało, słusznie) obstawiał bardzo agresywną ścieżkę podwyżek stóp. Ta metoda zawiodła jednak przy późniejszych obniżkach – RPP w 2023 r. pokazała, że może w każdej chwili zatrzymać się i nie musi gonić wycen rynkowych. Z tego względu zalecalibyśmy wstrzemięźliwość – rozpoczynający się dziś cykl obniżek stóp nie musi być konwencjonalny.
Wybrane publikacje w najbliższym miesiącu
- Produkcja przemysłowa (nasza prognoza kwiecień: 1,8% r/r) Ciąg dalszy stagnacji krajowego przemysłu. Po rozczarowaniu w danych za marzec nie spodziewamy się nadrabiania strat w kwietniu – polskie przetwórstwo jest zwyczajnie w słabszej kondycji niż ocenił to konsensus przed miesiącem. Stagnacyjne tendencje w kwietniu wzmocniła zapewne eskalacja wojen handlowych, która mogła ograniczyć popyt zza granicy.
- Sprzedaż detaliczna (nasza prognoza kwiecień: 4,0% r/r) Za nagłe odbicie sprzedaży detalicznej w kwietniu odpowiada ten sam czynnik, który pociągnął marcowy odczyt w dół, a mianowicie termin Wielkanocy. Ponieważ w roku 2024 to święto wypadło w marcu, a w roku bieżącym w kwietniu, odczyty za te miesiące znalazły się pod wpływem odpowiednio wysokiej i niskiej bazy.
- Inflacja CPI (nasza prognoza kwiecień: 4,2% r/r) Wstępny szacunek inflacji CPI za kwiecień pokazał jej wyraźny spadek do 4,2% r/r. Mocno pomógł w tym efekt wysokiej bazy na cenach żywności, po ubiegłorocznym powrocie do wyższej stawki VAT. Z kolei inflacja bazowa (ta najczęściej powoływana czyli z wył. cen energii i żywności) obniżyła się w kwietniu niewiele, do ok. 3,5% r/r. Impet wzrostu cen bazowych nadal pozostaje podwyższony i obniża się bardzo powoli. Dalej mocno rosną ceny żywności, głównie z przyczyn podażowych. Z kolei kanałem niepewności i obaw o spowolnienie globalnego wzrostu gospodarczego rynkowe spadki cen ropy już są widoczne na stacjach benzynowych – w kwietniu ceny paliw spadły o prawie 2% m/m.
- Wzrost płac w sektorze przedsiębiorstw (nasza prognoza kwiecień: 8,1% r/r) Prognozowane przez nas przyspieszenie dynamiki płac w kwietniu do 8,1% r/r z 7,7% w marcu to wyłącznie rezultat czynników statystycznych. A mianowicie kwietniowy odczyt znajduje się pod wpływem efektu niskiej bazy sprzed roku. Była on rezultatem wyhamowania tempa wzrostu wynagrodzeń po jego 3-miesięcznym sprincie w reakcji na bezprecedensowo wysoką podwyżkę płacy minimalnej. Kierunek zmian dynamiki płac nadal jest jeden – w dół (choć powoli).
- Stopa bezrobocia (nasza prognoza kwiecień: 5,2%) Stopa bezrobocia od początku roku opornie podąża w dół motywowana głównie czynnikami sezonowymi. Podobnie będzie również w kwietniu. Spodziewamy się spadku stopy bezrobocia do 5,2% z 5,3% w marcu, choć w ujęciu odsezonowanym wskaźnik powinien pozostać bez zmian. Istnieje szansa, choć niewielka, na odczyt 5,1%.
- Saldo obrotów bieżących (nasza prognoza marzec: -480 mln EUR) Story opisujące polskie saldo handlowe pozostaje niezmienne – od połowy 2024 r. panuje tu deficyt. Problemy polskiego eksportu są od dawna znane (słabość zagranicznych partnerów handlowych, mocny złoty), a dodatkowo doszedł temat wojny celnej. Nominalnie import towarów znowu wzrósł wyraźnie szybciej (zakładamy +5,4% r/r) niż eksport (+1,9% r/r). Import napędza importochłonna konsumpcja prywatna będąca obecnie motorem wzrostu polskiego PKB. Szacujemy deficyt handlowy w marcu w wysokości 710 mln EUR, a deficyt obrotów bieżących 480 mln EUR.
This publication (hereinafter referred to as the ‘Publication’) prepared by the Macroeconomic Analysis Department of Bank Polska Kasa Opieki Spółka Akcyjna (hereinafter referred to as ‘Pekao S.A.’) constitutes a commercial publication and is for information purposes only. Nothing contained herein shall form the basis of any contract or commitment whatsoever, in particular it shall not constitute an offer within the meaning of Article 66 of the Civil Code. The publication does not constitute a recommendation provided within the framework of investment advisory services, investment analysis, financial analysis or any other recommendation of a general nature concerning transactions in financial instruments, an investment recommendation within the meaning of Regulation (EU) No 596/2014 of the European Parliament and of the Council of 16 April 2014 on market abuse or investment advice of a general nature concerning investment in financial instruments, and the information contained therein cannot be regarded as a proposal to purchase any financial instruments, an investment or tax advisory service or as a form of providing legal assistance. The publication has not been prepared in accordance with legal requirements ensuring the independence of investment research and is not subject to any prohibitions on the dissemination of investment research and does not constitute investment research.