Rynek mleka. Trendy bieżące i perspektywy
Krótkookresowe perspektywy dla rynku mleka są pozytywne. Wzrostowi produkcji surowca na świecie towarzyszy silny popyt na produkty mleczne. W Unii Europejskiej ważnym wyzwaniem będzie jednak utrzymanie konkurencyjności na rynku globalnym względem pozostałych dużych eksporterów. Polska pozostanie siłą napędową unijnej branży mleczarskiej.
Rynek globalny
- Druga połowa 2024 roku oraz początek 2025 przyniosły wzrost produkcji mleka surowego w krajach będących największymi globalnymi eksporterami przetworów. W rezultacie poprawie uległy perspektywy podażowe dla światowego rynku.
- Równolegle popyt pozostaje silny, czego efektem jest wzrost światowych notowań produktów mlecznych. W mar’25 indeks cen FAO był wyższy o 25% r/r, jednocześnie osiągając poziom najwyższy od czerwca 2022. Trendy cenowe poszczególnych wyrobów były jednak zróżnicowane. Największą dynamikę odnotowano w przypadku masła, które w mar’25, pomimo korekty, było droższe o 25% niż rok wcześniej. Dwucyfrową roczną dynamiką mogły pochwalić się też pełne mleko w proszku oraz sery. To te dwa produkty napędzały globalny notowania w pierwszych miesiącach 2025 roku. Najsłabiej reagowały ceny odtłuszczonego mleka w proszku, choć i w tym przypadku odnotowano wzrost r/r.
Unia Europejska
- W ciągu całego ubiegłego roku łączne dostawy surowca do zakładów przetwórczych w UE były wyższe zaledwie o 0,3% niż rok wcześniej. Na wyniku Unii odbiły się wyraźne spadki w Niemczech, Irlandii oraz Holandii, tj. krajów o wysokim znaczeniu dla całej unijnej produkcji. Co warto podkreślić, na tle europejskiej czołówki pozytywnie wyróżniała się Polska, która nie tylko należała do grupy państw o dodatniej dynamice produkcji mleka surowego, ale przy tym osiągnęła najwyższy wolumenowy wzrost w UE.
- W styczniu 2025 roku wolumen dostaw mleka do przetwórstwa był nieco niższy niż rok wcześniej (-0,3%). Spadki odnotowały m.in. Niemcy i Holandia. Baza surowcowa w Polsce pozostała w dobrej kondycji – styczniowy wzrost dostaw był najwyższy w całej Unii.
Sytuacja w Polsce
- W pierwszych miesiącach 2025 r. na światowym rynku obserwowaliśmy kontynuację wzrostów cen. Z kolei w Unii Europejskiej sytuacja była odmienna. O ile do końca poprzedniego roku notowania rosły, to już początek bieżącego przyniósł ich osłabienie. W ślad za cenami w UE podążał rynek krajowy. Większość wyrobów pozostała jednak droższa niż rok wcześniej.
- Wraz ze spadkiem cen sprzedaży zakłady przetwórcze obniżyły ceny mleka surowego. Te pozostały jednak wyraźnie wyższe r/r (w Polsce średnia w mar’25 była wyższa o 14% r/r).
- Wzrost dostaw mleka do zakładów wspiera wyniki produkcji krajowego przemysłu. Jednak o wolumenach poszczególnych asortymentów decydują zmieniające się uwarunkowania popytowe oraz bieżąca opłacalność. Co ciekawe, pomimo wysokich cen sprzedaży masła jego krajowa produkcja pozostaje w trendzie spadkowym.
- Rok 2024 przyniósł odbicie w wolumenie eksportu przetworów mlecznych. Wynikom w ujęciu wartościowym sprzyjały wyższe niż rok wcześniej ceny transakcyjne. W pierwszych dwóch miesiącach 2025 roku również odnotowano wzrost (+1% r/r). We wskazanym okresie motorem napędowym sprzedaży zagranicznej były mleko pitne i śmietana oraz galanteria mleczna (jogurty, maślanki itp.).
Finanse polskiej branży
- Odbicie notowań wyrobów mlecznych stanowiło silne wsparcie dla wyników finansowych sektora w 2024 roku. Łączne przychody krajowej branży były wyższe o 7% niż rok wcześniej. Zagregowany zysk netto wzrósł prawie 3-krotnie, wyraźnie przekraczając 1 mld zł. Był to drugi najwyższy poziom w historii odczytów (po rekordzie osiągniętym w 2022 roku). Zyskowność netto wróciła do dość wysokiego poziomu, biorąc pod uwagę realia analizowanej branży. Z kolei istotny przyrost zysków zwiększył rentowność kapitałów. Równolegle w 2024 roku obserwowaliśmy niewielki spadek wskaźnika zadłużenia oraz wyraźną poprawę płynności. Co ważne, sektor mleczarski zwiększył też nakłady inwestycyjne.
Perspektywy krókookresowe
- Pomimo oczekiwanego wzrostu produkcji surowca na świecie, obecnie nie widzimy ryzyka powstania nadpodaży. Łączny globalny popyt charakteryzuje się lekką tendencją wzrostową. Słabsze zapotrzebowanie w Chinach na niektóre frakcje powinno zostać zrekompensowane na mniejszych rynkach.
- Z uwagi na konieczność utrzymania swojej konkurencyjności na rynku globalnym unijny przemysł mleczarski, w tym polski, będzie miał ograniczone możliwości do podnoszenia cen sprzedaży. Uważamy więc, że w kolejnych kwartałach notowania będą utrzymywały się na stabilnym, ale dość wysokim, poziomie.
- Wzrost produkcji surowca umożliwiający wolumenowe zwiększenie sprzedaży oraz oczekiwana stabilizacja cen produktów finalnych będą stanowiły wsparcie dla przychodów krajowego sektora przetwórstwa mleka. W tym roku może być jednak silniej odczuwalna presja ze strony rosnących kosztów płacowych. Możliwy jest więc lekki spadek marżowości przetwórstwa. Sytuacja finansowa krajowej branży pozostanie stabilna.
Niniejsza publikacja (dalej „Publikacja”) przygotowana przez Departament Analiz Makroekonomicznych Banku Polska Kasa Opieki Spółka Akcyjna (dalej „Pekao S.A.”) stanowi publikację handlową i ma charakter wyłącznie informacyjny. Żadna z jej części nie stanowi podstawy do zawarcia jakiejkolwiek umowy lub powstania zobowiązania, w szczególności nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 Kodeksu Cywilnego. Publikacja nie stanowi rekomendacji udzielanej w ramach usługi doradztwa inwestycyjnego, analizy inwestycyjnej, analizy finansowej oraz innej rekomendacji o charakterze ogólnym dotyczącej transakcji w zakresie instrumentów finansowych, rekomendacji inwestycyjnej w rozumieniu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r, w sprawie nadużyć na rynku ani porady inwestycyjnej o charakterze ogólnym dotyczącej inwestowania w instrumenty finansowe, a informacje w niej zawarte nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Publikacja nie została przygotowana zgodnie z wymogami prawnymi zapewniającymi niezależność badań inwestycyjnych i nie podlega żadnym zakazom w zakresie rozpowszechniania badań inwestycyjnych i nie stanowi badania inwestycyjnego.