Wiadomości

• UE-US-CŁA: Komentarze europejskich polityków po osiągnięciu porozumienia handlowego na linii UE-USA wskazują na rozbieżność zdań pomiędzy państwami członkowskimi Unii. Tradycyjnie jastrzębie stanowisko prezentuje Francja (w ubiegłym tygodniu prezydent E. Macron sugerował zastosowanie przez KE „opcji atomowej”, czyli natychmiastowe wykluczenie amerykańskich firm z europejskich zamówień publicznych – pisaliśmy o tym tutaj), tym razem ustami premiera F. Bayrou, który stwierdził, że na przyjętych przez UE warunkach Europa „godzi się z podporządkowaniem”. Z kolei F. Merz (Niemcy) i G. Meloni (Włochy) przyjęli porozumienie z zadowoleniem, podkreślając jego rolę w ograniczeniu niepewności dla europejskich eksporterów. Eurokomisarz ds. handlu M. Szefczovicz zaznaczył, że „świat, który istniał przed 2 kwietnia, odszedł w zapomnienie”, a „strategiczna współpraca (…) to lepsze rozwiązanie niż totalna wojna handlowa”.
• PL-UE-FUNDUSZE: Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej poinformowało, że w ramach unijnej polityki spójności na lata 2021-2027 podpisano dotychczas umowy opiewające na 190,0 mld PLN, z czego 148,1 mld PLN będzie finansowane ze środków UE. Oznacza to, że rozdysponowano 46,6% dostępnych środków.

O pożytkach z doradztwa

W przeciwieństwie do tytułu znanego filmu, lubimy poniedziałki, bo tego dnia ukazują się nowe artykułu z serii NBER Working Papers – najbardziej znanej serii wydawniczej badań ekonomicznych na świecie (wydaje je ta sama instytucja, która ogłasza początek i koniec recesji w USA). Z nowej paczki badań ekonomicznych postanowiliśmy dziś naświetlić czytelnikom badanie dotyczące roli firm doradczych (nazywanych także konsultingowymi), tj. ich popularności, okoliczności korzystania z tego typu usług i szacunkowych efektów.

Badanie jest o tyle ciekawe, że skupia się na temacie, w którym nie ma konsensusu. Ekonomiści i praktycy są podzieleni co do tego, czy usługi doradcze mają sens i kto na nich korzysta. Część z nich ma zresztą bardzo cyniczny pogląd na rolę doradztwa w biznesie – usługi tego rodzaju miałyby nie dawać korzyści doradzanej firmie a jedynie przesuwać środki od szeregowych pracowników do menadżerów i właścicieli kapitału. Z drugiej strony jednak wiadomo, że zarządzanie zarządzaniu nierówne i że bardziej rozwinięte i produktywne gospodarki składają się z lepiej zarządzanych firm, na czele których stoją lepsi menadżerowie. Nic dziwnego – o wynikach całej gospodarki decyduje również to, jak dobrze wykorzystywane są posiadane przez nią zasoby. Jakość zarządzania nie jest też dana raz na zawsze i może być poprawiona.

Porównanie jakości kadry zarządczej i ogólnej produktywności gospodarki
 

Uwaga: oś pozioma – produktywność czynników produkcji, oś pionowa – średnia jakość kadry zarządzającej

Źródło: Bijnens, Jager i Schoefer (2025)

Co zatem ustalono w omawianym badaniu? Zebrano dane dotyczące transakcji B2B belgijskich firm z dwudziestu lat i połączono je z informacjami na temat ich charakterystyk. Efekty?

Po pierwsze, średniacy nie korzystają z konsultingu. Wykresy popytu na usługi doradcze generalnie mają kształt litery „U” – najchętniej bowiem takie usługi zamawiają albo firmy bardzo produktywne i zyskowne, albo firmy charakteryzujące się kłopotami w tym zakresie. Najrzadziej zaś zdarza się to firmom, których charakterystyki są zbliżone do średniej. Pierwsza grupa to ewidentnie aktualni liderzy, którzy szukają sposobów na utrzymanie swoich przewag konkurencyjnych, druga – firmy w kłopotach, które chcą nadrobić zaległości i wykaraskać się z kłopotów. Jednocześnie doradztwo jest zabawą dla największych firm.

Po drugie, wydatki na doradztwo / konsulting nie są małe. Przeciętnie belgijskie firmy w omawianym okresie wydawały kwoty równe 3,5% swoich rocznych kosztów płacowych (co oznacza, że zdarzały się przypadki, gdy koszt takiej usługi przekraczał 20% kosztów płacowych) i kontraktowały doradców na rok lub trochę dłużej.

Po trzecie, doradcy potrafią pomóc firmom. Autorzy stwierdzili (nie będziemy tu wchodzić w szczegóły, ale zastosowana metoda pozwoliła na porównanie z grupą kontrolną), że skorzystanie z usług doradczych wiąże się z istotnym statystycznie i trwałym wzrostem produktywności firmy mierzonej wartością przychodów na pracownika (o ponad 3%). Jednocześnie, doradztwo nie zwiększało marż firm i nie pozwalało im rosnąć szybciej od konkurencji. Efekt skorzystania z usług doradczych to niemal wyłącznie wyższa produktywność firmy.

Szacunkowy wpływ skorzystania z usług doradczych na produktywność firmy (górny panel) i przeciętną pensję (dolny panel)

Uwaga: skumulowana zmiana wartości dodanej w przeliczeniu na pracownika od momentu skorzystania z usług doradczych; czerwona linia – firmy korzytające, niebieska – grupa kontrolna

Źródło: Bijnens, Jager i Schoefer (2025)

Po czwarte, okazało się też, że konsulting nie jest tak niekorzystny dla pracowników, jak go malują. Firmy korzystające z tego rodzaju usług zanotowały trwale szybszy wzrost płac i niezmieniony udział wynagrodzeń w kosztach i wartości dodanej.

Reasumując, usługi doradcze nie stanowią panaceum – pod wieloma względami nie mają wpływu na korzystające z nich firmy. Mają jednak więcej mierzalnych, trwałych i istotnych statystycznie efektów niż sądzili cynicy.  

Komentarz rynkowy

• ZAGRANICA: Dla jednych klas aktywów początek tygodnia był owocny, dla innych – praktycznie niezauważalny. Do tej pierwszej grupy zapiszemy rynki FX, do tej drugiej – rynki akcji i obligacji. Główne indeksy giełdowe zakończyły ostatecznie dzień na lekkich minusach, rentowności obligacji zmieniły się niewiele. Tymczasem para EUR-USD spadła wczoraj o 1,3%, USD-JPY wzrósł o prawie ¾% i widzieliśmy generalnie duży popyt na amerykańską walutę. Być może porozumienia handlowe USA z sojusznikami okazały się pretekstem do odkupienia generalnie taniego dolara, być może jest w tym jakiś fundamentalny sygnał w postaci dostosowania kursów walutowych do jednostronnego wzrostu ceł (tych w USA). Wczorajszy ruch robi wrażenie ze względu na jego rozmiary, ale na tle wcześniejszej zmiany notowań dolara to wciąż niewielka zmiana. Mimo wszystko jednak coś się w obrazie rynków FX zmieniło w ostatnich tygodniach. Okres jednokierunkowego ruchu deprecjacyjnego dolara zakończył się, długie pozycje zostały wypłukane i rynek jest gotowy do bardziej wyrównanej gry. Jednocześnie, jest przestrzeń do dostosowanie notowań dolara do poprawiającego się sentymentu wobec amerykańskiej gospodarki. Ten sentyment mają szansę poprawić dane zza Oceanu i dziś będzie to koniunktura konsumencka i comiesięczny raport o zwolnieniach i wakatach. Ewentualne pozytywne niespodzianki powinny podbić dolara i rozszerzyć dysparytety rynkowych stóp na korzyść USA.
• POLSKA: Słabszy złoty, tańsze akcje, droższe obligacje (niższe rynkowe stopy) – słowem, rynek wczoraj wycenił słabszy wzrost gospodarczy w Polsce. Jest to o tyle ciekawe, że skala ruchu była większa niż w przypadku analogicznych aktywów europejskich. Biorąc pod uwagę to, że Polska nie jest wysoko na liście krajów najmocniej dotkniętych przez amerykańską politykę celną, jest to nie tylko ciekawe, ale również zaskakujące. Przypadek rynku FX jest najłatwiejszy do zrozumienia – przy koszykowym umocnieniu dolara złoty tracił relatywnie dużo. Dostosowanie na pozostałych rynkach wygląda trochę jak efekt realizacji zysków. Niezależnie od przyczyny, wakacyjny handel nie sprzyja grze pod czynniki fundamentalne. Dzisiaj zresztą takich zabraknie. Jeżeli krajowe aktywa się ruszą, to pod wpływem globalnych wiatrów.

Kalendarz najważniejszych odczytów makroekonomicznych w bieżącym tygodniu znajduje się tutaj.