Pobierz raport

Dekoniunktura i wzrost kosztów produkcji z lat 2022-24 odbiły się na unijnym przemyśle opakowaniowym…

Po 2022 roku unijna branża opakowaniowa odnotowała znaczący spadek wolumenów produkcji, zarówno w ujęciu łącznym, jak i we wszystkich szerokich segmentach. W 1. półroczu 2025 była ona – w zależności od segmentu – od kilku do kilkunastu procent niższa niż w analogicznym okresie 2022 roku.

Głównym źródłem negatywnych trendów było osłabienie wewnętrznego popytu na rynku unijnym, będące pochodną gorszej koniunktury gospodarczej. Dodatkowo, silny wzrost kosztów produkcji w UE (zwyżkujące ceny energii, presja płacowa związana z wysokim tempem inflacji) pogorszył konkurencyjność wyrobów unijnych na rynkach globalnych. W rezultacie, głęboką zniżkę odnotował eksport opakowań z krajów UE poza jej granice (-12% w 2024 roku vs średnia z lat 2021-22).

...co przełożyło się na branżę krajową, silnie powiązaną z popytem w Europie

Wartość produkcji sprzedanej polskiego przemysłu opakowaniowego zmniejszyła się w latach 2022-24 o 14 proc. Niekorzystne trendy odnotowano we wszystkich segmentach. Najmocniej – bo o 40 proc. – spadła produkcja wyrobów z drewna, jednak dwa największe segmenty branży, tzn. produkcja opakowań z papieru oraz z tworzyw sztucznych, również odnotowały głębokie zniżki (odpowiednio o 14 proc. i 10 proc.). Symptomy poprawy popytu przyniosło dopiero drugie półrocze 2024 i pierwsza połowa 2025 roku, jednak odbicie jest powolne – przychody branży rosły o około 2–3% r/r.

Z drugiej strony, spadek wartości polskiego eksportu opakowań był słabszy niż średnio w UE

W latach 2022-24 wartość polskiego eksportu opakowań spadła tylko o 2 proc. (wobec zniżki o 6 proc. w całej Unii Europejskiej), przy czym w segmentach wyrobów z papieru, tworzyw sztucznych i metali nawet lekko wzrosła. Dzięki temu, Polska zwiększyła udział w unijnym eksporcie opakowań do blisko 11%. W omawianym okresie udział ten zwiększył się szczególnie wyraźnie (o niemal 2 p.p.) w segmencie opakowań papierowych. Nieco mniejsze zwyżki odnotowały pozostałe segmenty, z wyjątkiem wyrobów z drewna, gdzie z kolei udział naszego kraju w unijnym eksporcie obniżył się o blisko 2 p.p.  Wzrost udziału naszego kraju w unijnym eksporcie opakowań, pomimo wyraźnej dekoniunktury panującej w europejskiej branży opakowaniowej wskazuje na utrzymującą się wysoką konkurencyjność polskich producentów, przede wszystkim na tle Europy Zachodniej. Kraje „starej” Unii w omawianym okresie odnotowały znacznie głębszy spadek wartości eksportu o 8%. Oznacza to, że w warunkach silnego wzrostu kosztów produkcji w całej UE nasiliły się trendy substytucyjne, na których skorzystały kraje o wyższej konkurencyjności kosztowej – Polska i inne państwa Europy Środkowo-Wschodniej.

Ceną umacniania pozycji w UE w warunkach słabego popytu i presji kosztowej było jednak pogorszenie marż

Łączny wynik finansowy w 2024 roku był o 25 proc. niższy niż w roku 2022, a  w pierwszym półroczu 2025 pogorszył się o 34 proc. r/r, do najniższego poziomu (dla pierwszego półrocza) od 2018 roku. Rentowność netto spadła do 4,9 proc., najniżej od ponad dekady. W samym pierwszym półroczu 2025 spadek r/r wyniku netto i wskaźników rentowności oraz ogólne pogorszenie sytuacji finansowej odnotowała większość segmentów. Skala i natężenie tych trendów była jednak zróżnicowana. Nieźle z wyzwaniami kosztowymi radził sobie segment wyrobów z tworzyw sztucznych, którego wynik netto był podobny jak przed rokiem. Słabiej wypadł za to drugi wiodący segment branży – produkcja opakowań z papieru, gdzie wynik netto spadł o 37 proc. r/r.

Utrzymywanie wysokiej konkurencyjności produktów w warunkach osłabionego popytu ograniczało elastyczność branży w zakresie kształtowania polityki cenowej. To z kolei, wobec silnej presji kosztowej, odbijało się negatywnie na marżach. Wprawdzie od drugiego półrocza 2024 branża zdołała osiągnąć dodatnią dynamikę r/r przychodów, na razie nie wystarcza to jednak do zneutralizowania wzrostu kosztów, generowanego przede wszystkim przez płace oraz powracające do tendencji zwyżkowej koszty materiałowe.

Otoczenie popytowe w kraju będzie poprawiać się, koszty pozostaną jednak wyzwaniem także w najbliższych kwartałach, podobnie jak wymagające otoczenie regulacyjne

Prognozy dla polskiej gospodarki są optymistyczne – obserwujemy ożywienie, które powinno przyspieszyć w 2026 roku i utrzymywać się w kolejnych latach. Wzrost popytu krajowego napędzać będą konsumpcja i inwestycje. Z kolei eksport poprawi się wraz z powrotem krajów strefy euro (w tym Niemiec) na ścieżkę solidniejszego wzrostu, wspierany niższymi stopami procentowymi i działaniami fiskalnymi. Wyzwaniem dla branży na najbliższe kwartały pozostanie za to presja kosztowa. Dynamika płac hamuje wprawdzie wraz z inflacją, pozostaje jednak wysoka, a obciążenie kosztami pracy jest znacznie wyższe niż na początku dekady. Ożywienie popytu i trendy na niektórych rynkach surowcowych (np. drewno) może skutkować powrotem do trendu wzrostowego cen materiałów. Do tego ceny energii dla firm pozostają wysokie, bez widocznych perspektyw na głębszy spadek w przewidywalnej przyszłości.

Źródłem wyzwań na najbliższe lata będzie też wymagające i silnie zmienne otoczenie regulacyjne. Po długim okresie przygotowań, wszedł wreszcie w życie system kaucyjny, jest on jednak jeszcze w fazie rozruchu, a zatem jego efektywność i wpływ będzie można ocenić dopiero za jakiś czas. Jeszcze większe wyzwania organizacyjne, technologiczne i kosztowe może przynieść unijna regulacja PPWR. Ekosystem regulacyjny wpływa na zacieśnianie warunków podażowych branży, a przy tym jest dla niej wyzwaniem organizacyjnym, technologicznym i kosztowym. Przekłada się to na wzrost niepewności i konieczność dostosowań.

Poprawa otoczenia popytowego powinna wspierać wzrost sprzedaży i zwiększać elastyczność cenową w 2026 roku, co może częściowo zneutralizować presję kosztową i sprzyjać, odwróceniu negatywnych trendów w zakresie wyników finansowych. Jednocześnie, wciąż wysoka konkurencyjność powinna zapewniać branży potencjał do dalszego wzmacniania pozycji na rynku unijnym. Z drugiej strony, kumulacja czynników kosztowych ogranicza przestrzeń do poprawy marż, której można spodziewać się tylko w umiarkowanym stopniu. Możliwość wykorzystania potencjału wiążącego się z poprawą otoczenia popytowego w kraju i całej UE będzie przy tym w dużym stopniu uzależniona od zdolności branży do dostosowania wyrobów i procesów produkcyjnych do coraz ostrzejszych wymogów regulacyjnych. Dostosowania te będą wprawdzie wyzwaniem o charakterze organizacyjnym, technologicznym i kosztowym, mogą one jednak równocześnie umożliwić zajęcie mocnej pozycji w segmencie opakowań zrównoważonych, który w kolejnych latach będzie rozwijać się dynamicznie zarówno w Europie, jak i w skali globalnej.