Wiadomości

• PL-DŁUG: Ministerstwo Finansów zaoferuje dziś w przetargu 51-tygodniowe bony skarbowe o wartości 2-4 mld zł.
• EU-RYNEK PRACY: Stopa bezrobocia w strefie euro wzrosła w sierpniu z 6,2 do 6,3% po odsezonowaniu. W Polsce liczona wg tej samej metodologii wzrosła z 3,1 do 3,2%.
• US-RYNEK PRACY: Liczba zapowiadanych zwolnień w USA wyniosła we wrześniu 54 tys. i była o  25,8% mniejsza niż w tym samym miesiącu rok wcześniej – poinformowała firma doradcza Challenger. Liczba zapowiadanych zwolnień wzrosła gwałtownie na początku roku i od tamtego czasu hamuje. We wrześniu po raz pierwszy jej dynamika spadła poniżej zera.

Lot z zasłoniętymi oczami, czyli makroekonomiczne konsekwencje wyłączenia amerykańskiego rządu

Od 1 października amerykański rząd działa tylko w trybie przetrwalnikowym. W Kongresie nie udało się dobić targu w kwestii finansowania rządu na kolejny rok fiskalny, więc działalność rządu federalnego, która nie jest uznawana za absolutnie niezbędną, została zawieszona. W konsekwencji, prawie milion pracowników rządu federalnego wysłano na przymusowy urlop i wstrzymano wypłacanie pensji dalszym 700 tys. Dla ekonomistów najbardziej dotkliwą konsekwencją wyłączenia rządu jest zawieszenie zbierania, przygotowywania i publikacji danych makroekonomicznych. Jeżeli Kongres nie uchwali stosownego prowizorium budżetowego, nie zobaczymy dziś raportu z rynku pracy tak, jak wczoraj nie zobaczyliśmy kilku mniej ważnych publikacji.

Co wyłączenie rządu oznacza dla gospodarki i dla rynków? Warto odnotować, że to nie pierwszy raz, gdy amerykański rząd się wyłącza. Od 1980 r. takich epizodów było jedenaście, aczkolwiek większość z nich trwała nie dłużej niż dzień. Istotne są więc te dłuższe: 3-tygodniowe z przełomu 1995-96, 2-tygodniowe z 2013 r. i trwające przeszło miesiąc z przełomu 2018 i 2019 r. Stany Zjednoczone wciąż istnieją, więc zawieszenie funkcjonowania większej części rządu federalnego nie oznacza trwałych problemów. Tym niemniej, podobnie jak wojny o limit zadłużenia, wyłączenia rządu stały się częścią amerykańskiego krajobrazu i stanowią rysę na obrazie tamtejszych instytucji.

Epizody wyłączenia amerykańskiego rządu federalnego (dni)

Źródło: Pekao Analizy

Z makroekonomicznego punktu widzenia to bardzo chaotyczna forma zacieśnienia fiskalnego – z jednej strony, decydenci wymuszają zatrzymanie lub przesunięcie w czasie świadczenia pewnych usług przez państwo, z drugiej zmniejszają ściągalność podatków, pozbawiają państwo wpływów (np. z biletów do parków narodowych) i narażają na dodatkowe koszty płacowe – ale ten efekt nie jest duży. Dostępne szacunki kosztów zawieszenia funkcjonowania rządu (CBO) mówią wręcz o kosztach dla budżetu rzędu 100 mln dolarów dziennie. W rachunkach narodowych w najlepszym razie znajdziemy nieco mniejszy wkład rządu do PKB w kwartałach, na które przypadały dłuższe okresy zawieszenia rządu. Tym razem może być trochę inaczej, bo przedstawiciele Białego Domu mówią wprost o chęci wykorzystania tego epizodu do przeprowadzenia cięć budżetowych i kadrowych w rządzie federalnym.

Postanowiliśmy też sprawdzić, jak rynki zachowywały się w okresie, gdy rząd nie funkcjonował. Okazuje się, że zawieszenie rządu generalnie (2/3 przypadków) sprzyja spadkom stóp procentowych. Średnio rzecz biorąc, po dwóch tygodniach zawieszenia rządu, rentowności amerykańskiej 2-latki była niższa o 9 pb a 10-latki – o 7 pb. Zawieszenie z 2013 r. jest tu wyjątkiem, być może związanym z faktem, że odbyło się w otoczeniu niskich stóp procentowych, zwłaszcza na krótkim końcu. Kurs dolara z kolei nie wykazywał w tych okresach zauważalnego trendu.

Zmiana rentowności amerykańskiej 2-latki w czasie, gdy rząd federalny wyłączono

Źródło: Macrobond, Pekao Analizy

Zmiana rentowności amerykańskiej 10-latki w czasie, gdy rząd federalny wyłączono

Źródło: Macrobond, Pekao Analizy

Oczywiście, w tle jest polityka pieniężna, która wkracza w gorący okres. Wg aktualnych wycen rynkowych prawdopodobieństwo, że stopy procentowe spadną na każdym z dwóch pozostałych w tym roku posiedzeń FOMC, jest bliskie pewności. Czy potencjalny brak danych makro pokrzyżuje szyki uzależnionemu od danych Fedowi? Niekoniecznie. Poprzednie epizody zawieszenia funkcjonowania rządu pokazały, że Fed wie całkiem sporo o gospodarce z innych źródeł. Po pierwsze, prowadzi własne badania i zbiera własne statystyki. Po drugie, korzysta z danych pochodzących od prywatnych podmiotów (np. ADP i ISM). Po trzecie, Fed dysponuje też szeroką siecią kontaktów z biznesem i innymi podmiotami. W oparciu o te informacje może zbudować sobie całkiem kompleksowy obraz gospodarki. Tym niemniej, jeżeli shutdown się przedłuży, nasz zbiór informacyjny będzie przeważony w stronę źródeł informacji, które w ostatnich miesiącach konsekwentnie malowały stan amerykańskiej gospodarki w relatywnie niekorzystnych barwach. Inaczej rzecz ujmując, jeśli zabraknie twardych danych, to będziemy bardziej polegać na miękkich danych. To zaś powinno sprzyjać gołębim nastrojom na rynkach.

Komentarz rynkowy

• ZAGRANICA: Wczorajszy dzień na głównych rynkach przebiegł bez większej historii. EUR/USD lekko się obniżył, ale pozostał powyżej 1,17. Rentowności obligacji nie zmieniły się ani w Europie, ani po drugiej stronie Atlantyku. Dziś uwaga rynków byłaby skupiona na raporcie Payrolls za wrzesień, ale ze względu na shutdown w USA do publikacji nie dojdzie. Z amerykańskich danych poznamy dziś natomiast koniunkturę w sektorze usług wg ISM. Dla rynków bardziej istotny może się jednak okazać odczyt inflacji PPI ze strefy euro. Widzimy tutaj szansę na zaskoczenie po niższej stronie i lekki spadek rentowności europejskich obligacji w odpowiedzi. Skala ruchu nie będzie jednak duża, gdyż do podobnej niespodzianki nie doszło w przypadku bardziej istotnego wskaźnika CPI za wrzesień. Tym niemniej momentum inflacyjne w Europie jest niskie i rynki będą stopniowo wyceniać coraz większe prawdopodobieństwo kolejnego cięcia stóp przez EBC. Spodziewamy się też stopniowego wzrostu EUR/USD w kierunku 1,18.     
• POLSKA: Na krajowym rynku od kilku miesięcy widać tylko dwa główne trendy i oba cały czas pozostają w mocy. Pierwszy, to doskonały trend boczny na EUR/PLN, który od kwietnia oscyluje wokół 4,26. W ub. tygodniu para odchyliła się do 4,27, ale przedwczoraj wróciła z tej niedalekiej podróży i dziś rano znowu jest przy 4,26. Najbliższym impulsem, który ma szansę ją z tej równowagi wybić będzie posiedzenie RPP w przyszłą środę, gdzie spodziewane prawdopodobieństwo cięcia stóp wynosi prawie dokładnie 50%. Październikowa obniżka mogłaby przełożyć się na osłabienie złotego. Mogłaby również przerwać wzrostowy trend na rentownościach polskich obligacji skarbowych (to drugi z trendów, o których napisaliśmy na początku komentarza). Do środy jednak nie spodziewamy się większych kierunkowych ruchów na krajowym rynku.

Kalendarz najważniejszych odczytów makroekonomicznych w bieżącym tygodniu znajduje się tutaj.