EMiR

EMIR (skrót od European Market Infrastructure Regulation) to rozporządzenie uchwalone przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej, w sprawie instrumentów pochodnych, będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym (rynek OTC), Partnerów Centralnych (CCP) i Repozytoriów Transakcji.

Rozporządzenie EMIR wraz z rozporządzeniami delegowanymi i aktami wykonawczymi nakłada szereg obowiązków na podmioty finansowe oraz niefinansowe (zdefiniowane w Rozporządzeniu EMIR), zawierające transakcje pochodne, będące przedmiotem obrotu na rynku regulowanym oraz transakcji zawieranych na rynku OTC.

Najważniejsze z nich to:

  1. Centralne rozliczanie wystandaryzowanych transakcji pochodnych za pośrednictwem CCP,
  2. Raportowania wszystkich transakcji pochodnych do Repozytorium Transakcji,
  3. Ograniczanie ryzyka kredytowego dla transakcji pochodnych niepodlegających obowiązkowi centralnego rozliczania, poprzez m.in. terminowe potwierdzanie transakcji, codzienną wycenę transakcji według wartości rynkowej lub w oparciu o model, rekoncyliację portfeli transakcji, rozstrzyganie sporów, kompresję portfela zawartych transakcji.

 

  • Uczesticy rynku

    • Zgodnie z EMIR wprowadza się podział uczestników rynku na następujące kategorie:

      1. Kontrahentów finansowych (FC) - pojęcie oznacza: przedsiębiorstwa inwestycyjne, którym udzielono zezwolenia zgodnie z dyrektywą 2004/39/WE, instytucje kredytowe, którym udzielono zezwolenia zgodnie z dyrektywą 2006/48/WE, zakłady ubezpieczeń, którym udzielono zezwolenia zgodnie z dyrektywą 73/239/EWG, zakłady ubezpieczeń, którym udzielono zezwolenia zgodnie z dyrektywą 2002/83/WE, zakłady reasekuracji, którym udzielono zezwolenia zgodnie z dyrektywą 2005/68/WE, UCITS i odpowiednio, ich spółki zarządzające, którym udzielono zezwolenia zgodnie z dyrektywą 2009/65/WE, instytucje pracowniczych programów emerytalnych w rozumieniu art. 6 lit. a) dyrektywy 2003/41/WE oraz alternatywne fundusze inwestycyjne zarządzane przez zarządców alternatywnych funduszy inwestycyjnych, którym udzielono zezwolenia lub które zarejestrowano zgodnie z dyrektywą 2011/61/UE.
      2. Kontrahentów niefinansowych (NFC) - pojęcie oznacza: przedsiębiorstwa mające siedzibę w Unii Europejskiej, niebędące kontrahentem finansowym (FC). Wśród kontrahentów niefinansowych (NFC) wyróżnia się jeszcze tzw. Kontrahentów NFC+. Są to tacy uczestnicy rynku, którzy zajmują pozycje w kontraktach pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, a pozycje te przekraczają w ciągu 30 dni roboczych próg rozliczania ustalony zgodnie z Rozporządzeniem EMIR i jednocześnie co do tych kontraktów pochodnych nie można obiektywnie stwierdzić, że zmniejszają ryzyko bezpośrednio związane z daną działalnością gospodarczą lub działalnością w zakresie zarządzania aktywami i pasywami kontrahenta niefinansowego lub grupy kapitałowej, do której należy.
      3. Repozytorium Transakcji (TR) - oznacza osobę prawną zajmującą się gromadzeniem i przechowywaniem na szczeblu centralnym danych, dotyczących transakcji pochodnych zawieranych przez kontrahentów.
      4. Centralny kontrahent, izba rozliczeniowa (CCP) - to osoba prawna, dokonująca centralnego rozliczania objętych tym obowiązkiem transakcji pochodnych, zgłaszanych w tym celu przez kontrahentów transakcji.

       

  • Obowiązki wynikające z EMiR

    • Obowiązek terminowego potwierdzania transakcji

      Transakcje pochodne OTC niepodlegające centralnemu rozliczaniu wymagają uzgodnienia potwierdzenia w określonych w EMIR terminach. Termin potwierdzenia transakcji będzie skracany, by osiągnąć:

      1. dla kontrahentów FC i NFC+ do końca 1‑go dnia roboczego po dniu zawarcia transakcji,
      2. dla kontrahentów NFC do końca 2‑go dnia roboczego po dniu zawarcia transakcji. Obowiązek codziennej wyceny


      Kontrahenci finansowi i kontrahenci niefinansowi NFC+, codziennie dokonują wyceny aktywnych kontraktów według wartości rynkowej. W przypadku, gdy warunki rynkowe uniemożliwiają dokonanie wyceny rynkowej, stosuje się rzetelną i ostrożnościową wycenę w oparciu o model.


      Uzgadnianie portfeli transakcji pochodnych

      Strony kontraktu pochodnego, będącego przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym mają obowiązek posiadać procedury uzgadniania portfeli zawartych przez siebie transakcji pochodnych.


      Rozstrzyganie sporów

      Strony transakcji pochodnej niepodlegającej centralnemu rozliczaniu zobowiązane są do uzgodnienia procedur i procesów dotyczących identyfikowania, rejestrowania i monitorowania sporów, zapobiegania i szybkiego rozwiązywania sporów związanych z uznaniem lub wyceną kontraktu oraz wymianą zabezpieczeń pomiędzy kontrahentami.

      Kontrahenci mają także obowiązek uzgadniać procedury i procesy dotyczące szybkiego rozstrzygania sporów i specjalnej ścieżki postępowania w przypadku sporów, które nie zostaną rozstrzygnięte w ciągu pięciu dni roboczych.


      Kompresja portfela

      Kontrahenci posiadający ponad 500 otwartych i nierozliczonych transakcji pochodnych mają obowiązek posiadania procedur dotyczących sprawdzania możliwości dokonania kompresji portfela w celu zmniejszenia ich ryzyka kredytowego.

      Kontrahenci, na wniosek Komisji Nadzoru Finansowego, muszą być w stanie przedłożyć racjonalne wyjaśnienia w przypadku, gdy przeprowadzenie kompresji portfela było niezasadne.


      Obowiązek ewidencjonowania

      Kontrahenci mają obowiązek prowadzenia ewidencji wszystkich zawartych przez siebie kontraktów pochodnych oraz wszelkich zmian przez co najmniej pięć lat od daty rozwiązania kontraktu.


      Centralne rozliczanie

      Wystandaryzowane transakcje pochodne zawarte pomiędzy: dwoma kontrahentami finansowymi (FC), kontrahentem niefinansowym NFC+ a kontrahentem finansowym (FC), pomiędzy dwoma kontrahentami niefinansowymi NFC+ poza rynkiem regulowanym będą podlegały obowiązkowemu rozliczaniu przez izbę rozliczeniową CCP.

      Obowiązek centralnego rozliczania dotyczy również transakcji z podmiotami posiadającym siedzibę w państwie trzecim, które gdyby miały siedzibę w Unii Europejskiej podlegałyby obowiązkowi rozliczania. Centralnemu rozliczaniu nie podlegają transakcje zawarte pomiędzy kontrahentem niefinansowym NFC‑a kontrahentem finansowym (FC).


      Obowiązek raportowania

      Wszyscy kontrahenci oraz CCP mają obowiązek zgłaszania szczegółowych informacji na temat zawarcia, wszelkich zmian oraz rozwiązania kontraktu pochodnego do repozytorium transakcji (TR). Informacje te są zgłaszane nie później niż w dniu roboczym następującym po zawarciu, zmianie lub rozwiązaniu kontraktu.

      Obowiązek raportowania do repozytorium transakcji ma zastosowanie do kontraktów pochodnych, które zostały zawarte przed 16 sierpnia 2012 r. i nadal obowiązują w tym dniu, lub które zostały zawarte w dniu 16 sierpnia 2012 r. lub po tym dniu. Raportowaniu podlegają zarówno transakcje pochodne zawarte poza rynkiem regulowanym jak i te na rynku regulowanym.

      Raportowanie może być dokonywane indywidualnie przez każdą ze stron transakcji albo przez jedną ze stron transakcji w imieniu obu kontrahentów, a także przez podmiot trzeci.

      Aby móc raportować informacje do repozytorium transakcji niezbędne jest posiadanie specjalnego numeru identyfikującego dany podmiot - tzw. kodu LEI. Kod LEI (Legal Entity Identifier) to niepowtarzalny numer identyfikujący podmiot będący stroną transakcji pochodnej, zawieranej na rynkach finansowych. Numer LEI nadawany będzie uczestnikowi rynku finansowego przez sieć akredytowanych jednostek operacyjnych (LOU) zintegrowanych w ramach powstającego globalnego systemu LEI. Obecnie podmioty prawne mogą występować do podmiotów (pre‑LOU) uprawnionych do nadawania przejściowych numerów LEI (pre‑LEI). Aktualnie status pre‑LOU posiada KDPW oraz inne podmioty wymienione na stronie globalnego systemu LEI www.leiroc.org.

      W przypadku, gdy przewidują to zapisy umowy zawartej pomiędzy Klientem a Bankiem Pekao S.A. deklarujemy gotowość raportowania wzajemnych transakcji pochodnych w imieniu własnym oraz Klienta (zgodnie z wyborem Banku do Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych S.A. (KDPW)), co nie będzie obciążało Klienta żadnymi dodatkowymi kosztami.

      Warunkiem wykonania w/w obowiązku raportowania za Klienta jest przekazanie przez Klienta do Banku kodu LEI przed zawarciem transakcji objętych obowiązkiem raportowania.

      W przypadku, gdy Klient nie dostarczy do Banku kodu LEI, transakcje pochodne nie będą zawierane.

      Kod LEI Banku Polska Kasa Opieki Spółka Akcyjna to 5493000LKS7B3UTF7H35.

      Szczegółowe informacje dotyczące regulacji EMIR publikowane są na stronach internetowych Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA). Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady ani rekomendacji dotyczącej zasad spełnienia obowiązków nałożonych Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji (dalej EMIR) i aktami wykonawczymi do EMIR, w tym rozporządzeniami delegowanymi.

  • Akty prawne EMiR


    • Rozporządzenie EMIR 
      (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej numer (2012) L201)

      Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji.


      Rozporządzenia delegowane 
      (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej numer (2013) L52)

      Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 148/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych określających minimalny poziom szczegółowości informacji podlegających zgłoszeniu repozytoriom transakcji.

      Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 149/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących pośrednich uzgodnień rozliczeniowych, obowiązku rozliczania, rejestru publicznego, dostępu do systemu obrotu, kontrahentów niefinansowych, technik ograniczania ryzyka związanego z kontraktami pochodnymi będącymi przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, które nie są rozliczane przez kontrahenta centralnego.

      Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 150/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych określających szczegóły dotyczące wniosku o rejestrację jako repozytorium transakcji.

      Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 151/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych określających dane, które mają być publikowane i udostępniane przez repozytoria transakcji, a także standardy operacyjne dotyczące agregowania i porównywania danych oraz dostępu do tych danych.

      Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 152/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących wymogów kapitałowych obowiązujących partnerów centralnych.

      Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 153/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących wymogów obowiązujących kontrahentów centralnych.


      Rozporządzenia wykonawcze
      (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej numer (2012) L352)

      Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 1247/2012 z dnia 19 grudnia 2012 r. ustanawiające wykonawcze standardy techniczne w odniesieniu do formatu i częstotliwości dokonywania zgłoszeń dotyczących transakcji do repozytoriów transakcji, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 w sprawie instrumentów pochodnych, będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji.

      Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 1248/2012 z dnia 19 grudnia 2012 r. ustanawiające wykonawcze standardy techniczne dotyczące formatu wniosku o rejestrację jako repozytorium transakcji, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji.

      Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 1249/2012 z dnia 19 grudnia 2012 r. ustanawiające wykonawcze standardy techniczne dotyczące formatu dokumentacji, która ma być zachowywana przez kontrahentów centralnych zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji.